Update oktober/november 2023
Zoals bekend, heeft BNK in 2022 aangedrongen op het vaststellen van park Klarenbeek als Gemeentelijk Monument. Hoewel dit al tientallen jaren door de gemeente als ‘wenselijk’ wordt aangemerkt, was er tot het moment dat wij op het zetten van de nodige stappen aandrongen niets mee gedaan.
Wij dringen aan op deze status om te voorkomen dat er steeds opnieuw toch weer wordt gekeken om een stukje park een woonbestemming te geven/ als woonlocatie aan te merken. We noemen de nota: “wervende woonmilieus’ uit 2017; de poging om de voormalige gemeentewerf te her-bestemmen voor woningbouw en – recent- het realiseren van bebouwing op het terrein van 4your Care (De Buitenschool).
Ambtelijk werd ons initiatief ondersteund en is door de verantwoordelijk wethouder toestemming verleend om een en ander in gang te zetten.
Stap 1 is om in kaart te brengen wat de grenzen van het (huidige) park zijn. Daarnaast zijn analyses* gemaakt en is geïnventariseerd wat al bekend is. Ook is gekeken, hoe dit gedeelte van Arnhem is ingepast in diverse recente nota’s over de ontwikkeling van onze stad.
Noot*: Zie hiervoor ook “verkenning Beheervisie 2014” die u in ons archief kunt terugvinden. De Cultuur-historische analyse landgoed Klarenbeek uit 2017 is bijgevoegd.
Zie: Klarenbeek cultuurhistorische analyse 09-2017
De opgestelde analyses liggen inmiddels bij de afdeling Erfgoed.
De afdeling Erfgoed is bezig met het verstrekken van een opdracht aan een adviesbureau om een “Redengevende Beschrijving” . Als deze ambtelijk wordt goedgekeurd, gaat deze naar het college van burgemeester en wethouders. Het college zal dan een officieel besluit nemen en het park tot Gemeentelijk Monument verklaren.
De verwachting is, dat dit in 2024 zijn beslag krijgt. Dan heeft het park -dat al 137 jaar in bezit is van de gemeente – eindelijk een beschermde status.
Update: 21/12/2022
Monumentenstatus park Klarenbeek weer stap dichterbij
Bewonersnetwerk klarenbeek e.o. (BNK) heeft begin dit najaar een (hernieuwd) verzoek gedaan aan het gemeentebestuur om aan park klarenbeek de status van Gemeentelijk Monument toe te kennen. Hernieuwd, omdat al in de beheervisie 2007-2017 van ons park staat vermeld dat men doende is om het park tot officieel gemeentemonument te verklaren. Kennelijk is de afgelopen jaren de zin hiervan verdwenen en er niet meer aan gewerkt.
BNK heeft – met de diverse pogingen om woningbouw in- of aan de rand van het park te realiseren – gemeend de aanvraag opnieuw in te moeten dienen.
Wat gaat er gebeuren:
Erfgoed ( de afdeling ‘Monumenten’ van de gemeente Arnhem) gaat een ter zake deskundig bureau opdracht geven om de ooit gemaakte scan van het park te actualiseren en de grenzen van het gebied te definiëren.
Aan de hand van dit rapport beoordeelt Erfgoed of dit park het waard is om tot monument te worden uitgeroepen. Dan gaat dit preadvies naar interne afdelingen (zoals ‘Parken en Bossen’) en komt men tot een advies aan het college van B&W om het voornemen om park Klarenbeek tot monument aan te wijzen.
Als het college dit advies over neemt, zal aan de eigenaren worden gevraagd of er bezwaren (‘zienswijzen’) bestaan. In dit geval is het college zelf eigenaar, dus de verwachting is dat er geen zwaarwegende bezwaren zullen zijn.
Dan wordt het voornemen gepubliceerd en kunnen er alsnog zienswijzen vanuit ‘de bevolking’ komen. Na de gebruikelijke proceduretijd zal er dan een definitieve beslissing komen over de status van het park.
Vanuit de ambtelijke werkorganisatie krijgen wij het bericht dat er zeker positief op het voorstel gereageerd zal worden. Al-met-al denken/verwachten wij dat in 2023 het park de beschermde status zal verkrijgen.
Wij houden u via onze website op de hoogte.
De huidige status is van Park Klarenbeek is: ‘gemeentelijk stadspark’. BNK wil echter dat Park Klarenbeek de status krijgt van een ‘gemeentelijk monument’. Die wijziging is niet zo maar een woordenspel: die andere status (gemeentelijk monument) is van groot belang.
Een gemeentelijk monument is “een landschappelijke structuur die op grond van een (gemeentelijke)monumentenverordening bescherming geniet vanwege bijzondere cultuurhistorische of architectonische waarde. Als deze status is verleend, dient de eigenaar het monument in stand te houden en er zorgvuldig mee om te gaan. Een wijziging of verbouwing kan slechts plaatsvinden als er een omgevingsvergunning voor monumenten is aangevraagd en toegekend”.
Juist om die laatste reden wil BNK dat de status van Park Klarenbeek wordt gewijzigd in ‘gemeentelijk monument’. Dat dit niet onmogelijk is, blijkt o.a. uit een recent aangenomen motie in de gemeenteraad van Arnhem m.b.t. het dorp Elden en een boomgaard tussen de Rijksweg-West en de Huissensedijk.
Historische betekenis
Het is velen niet bekend dat Park Klarenbeek het oudste stadspark van Arnhem is: het is aangekocht in 1886. Het park kent grote stukken groen in het gebied en gebleken is dat voortdurende alertheid noodzakelijk blijft zodat deze behouden blijven. Daarbij is zeker ook een punt van aandacht de groenvisie die de gemeente Arnhem opstelt. In die groenvisie moet er inzicht komen in het planmatige onderhoud van de buitenruimte. BNK heeft in het overleg met de wethouder (maart 2022) erop gewezen dat betrokkenheid en participatie (bijvoorbeeld d.m.v. schouwwandelingen) vanuit de wijk daarbij van groot belang zijn.
Zie in ons website archief: : Schouwwandeling Park Klarenbeek en: Informatieve rondgang Park Klarenbeek
Ook het beheer van Park Klarenbeek behoeft aandacht en een visie voor de komende 20 jaar is dan ook zeer wenselijk: die stellen we graag op samen met de afdeling Parken en Bossen van de gemeente Arnhem.
Gemeentelijk monument
Als Park Klarenbeek inderdaad de status krijgt van gemeentelijk monument is daarin vastgesteld dat het park een gebied is met een bijzonder cultuurhistorisch karakter dat behouden moet blijven. Ook voorkomt zo’n status ongewenste ontwikkelingen. En dat kunnen er vele zijn.
In de laatste jaren zijn er diverse plannen (proefballonnetjes?) geweest zoals het bouwen van woningen langs de Bosweg en extra bebouwing bij de voormalige Buitenschool. Met de huidige status (gemeentelijk stadspark) is het betrekkelijk eenvoudig bepaalde plekken in Park Klarenbeek te bebouwen. Er geldt nu slechts een vage omschrijving die inhoudt dat “de gronden bestemd zijn voor het behoud of herstel van cultuurhistorische-, landschaps- of natuurwaarden”. Als Park Klarenbeek de status van gemeentelijk monument verwerft, zal de kans op afkalvende parkranden door bebouwing in hoge mate verminderen.